Nie każdy kto bywa na Rynku Nowego Miasta kojarzy zapewne ten kościół. Jest on nieco ukryty i trzeba chcieć go znaleźć by tam trafić. Ten tajemniczy nieco budynek to Kościół ojców redemptorystów pw. św. Benona przy ulicy Pieszej.
Początkowo drewniany obiekt powstał w 1629 roku, sfinansowało go niemieckie Bractwo św. Benona dla konfraterni Niemców-Katolików. Niedługo później wzniesiony został kościół murowany, we wczesnobarokowym stylu. W roku 1649 został on konsekrowany. Wiadomo, że przed 1730 rokiem został on zrujnowany, a na lata 1730-1736 przypadła jego odbudowa. Pożar, który wybuchł w 1739 roku strawił nie tylko wnętrze kościoła, ale i znajdujące się obok zabudowania szpitala i przytułek prowadzony przez Bractwo.
W 1787 roku przy kościele osiedlają się przybyli z Wiednia redemptoryści, na ich czele stał św. Klemens Maria Hofbauer. Po odnowieniu kościoła i klasztoru założyli oni sierociniec dla polskich, niemiecki i rosyjskich chłopców, a wkrótce również dla dziewcząt. Placówki te przekształcone zostały z czasem w pierwsze w tej części Europy szkoły zawodowe, rzemieślniczą dla chłopców i gospodarstwa domowego dla dziewcząt. W 1808 roku św. Klemens wraz ze swymi współbraćmi zostali oskarżeni o sprzyjanie Austrii i decyzją Napoleona wywiezieni, a kościół zamknięty.
W 1825 roku budynki zostały zaadaptowane na potrzeby Fabryki Instrumentów Chirurgicznych i Narzędzi Ostrych S. Gerlacha. Ta założona w 1824 roku firma zajmowała się produkcją narzędzi chirurgicznych i weterynaryjnych oraz nakryć stołowych, jak również brzytew, nożyczek i igieł. Od 1839 roku firmę prowadziła wdowa po właścicielu Marianna, a w 1848 przejął ją jej zięć August Kobylański. W 1872 roku fabrykę na licytacji zakupił majster nożowniczy W. Bieńkowski, od tego momentu nosiła ona nazwę Bieńkowski W. i Synowie, Fabryka Wyrobów Stalowych i Ostrych. Produkcję fabryki Gerlacha kontynuowała założona ok. 1875 roku przez S.H. Kobylańskiego fabryka na ul. Przyokopowej, nosiła ona nazwę Bracia Kobylańscy, Fabryka Wyrobów stalowych, d. Gerlach.
W 1938 roku kościół został wykupiony przez M. Biernacką i przekazany Warszawskiej Kurii Arcybiskupiej. Po przebudowie przejęty ponownie przez redemptorystów. W czasie Powstania Warszawskiego został zniszczony, a w jego gruzach zginęło ok. 40 osób. W 1958 roku odbudowano go wg proj. B. Iwańczyka. Dwa lata później powstała przykościelna kapelania i dom zakonny.
Wszystkich zainteresowanych dokładniejszą historia tego kościoła odsyłamy do lektury :
Początkowo drewniany obiekt powstał w 1629 roku, sfinansowało go niemieckie Bractwo św. Benona dla konfraterni Niemców-Katolików. Niedługo później wzniesiony został kościół murowany, we wczesnobarokowym stylu. W roku 1649 został on konsekrowany. Wiadomo, że przed 1730 rokiem został on zrujnowany, a na lata 1730-1736 przypadła jego odbudowa. Pożar, który wybuchł w 1739 roku strawił nie tylko wnętrze kościoła, ale i znajdujące się obok zabudowania szpitala i przytułek prowadzony przez Bractwo.
W 1787 roku przy kościele osiedlają się przybyli z Wiednia redemptoryści, na ich czele stał św. Klemens Maria Hofbauer. Po odnowieniu kościoła i klasztoru założyli oni sierociniec dla polskich, niemiecki i rosyjskich chłopców, a wkrótce również dla dziewcząt. Placówki te przekształcone zostały z czasem w pierwsze w tej części Europy szkoły zawodowe, rzemieślniczą dla chłopców i gospodarstwa domowego dla dziewcząt. W 1808 roku św. Klemens wraz ze swymi współbraćmi zostali oskarżeni o sprzyjanie Austrii i decyzją Napoleona wywiezieni, a kościół zamknięty.
W 1825 roku budynki zostały zaadaptowane na potrzeby Fabryki Instrumentów Chirurgicznych i Narzędzi Ostrych S. Gerlacha. Ta założona w 1824 roku firma zajmowała się produkcją narzędzi chirurgicznych i weterynaryjnych oraz nakryć stołowych, jak również brzytew, nożyczek i igieł. Od 1839 roku firmę prowadziła wdowa po właścicielu Marianna, a w 1848 przejął ją jej zięć August Kobylański. W 1872 roku fabrykę na licytacji zakupił majster nożowniczy W. Bieńkowski, od tego momentu nosiła ona nazwę Bieńkowski W. i Synowie, Fabryka Wyrobów Stalowych i Ostrych. Produkcję fabryki Gerlacha kontynuowała założona ok. 1875 roku przez S.H. Kobylańskiego fabryka na ul. Przyokopowej, nosiła ona nazwę Bracia Kobylańscy, Fabryka Wyrobów stalowych, d. Gerlach.
W 1938 roku kościół został wykupiony przez M. Biernacką i przekazany Warszawskiej Kurii Arcybiskupiej. Po przebudowie przejęty ponownie przez redemptorystów. W czasie Powstania Warszawskiego został zniszczony, a w jego gruzach zginęło ok. 40 osób. W 1958 roku odbudowano go wg proj. B. Iwańczyka. Dwa lata później powstała przykościelna kapelania i dom zakonny.
Wszystkich zainteresowanych dokładniejszą historia tego kościoła odsyłamy do lektury :
- Mączyński Ryszard Kościół św. Benona w Warszawie : nieznane karty z dziejów Bractwa Niemieckiego, zakonu redemptorystów i początków stołecznego przemysłu. Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008
- Kosciół ojców redemptorystów pw. św. Benona
- Dunin Lech Przewodnik po kościołach Starego i Nowego Miasta Warszawy. Warszawa : Rada Prymasowska Budowy Kościołów Warszawy, 1979
- Kościoły Warszawy : praca zbiorowa / kom. red. Jerzy Modzelewski, Adam Grabowski, Zdzisław Król. Warszawa : Rada Prymasowska Budowy Kościołów Warszawy, 1982
- Bartoszewicz Julian Kościoły warszawskie rzymsko-katolickie opisane pod względem historycznym. Kraków ; Warszawa : Michalineum, 1989
- Kalwarczyk Grzegorz Kościoły lewobrzeżnej Warszawy : nasze dziedzictwo. T. 1. Warszawa : Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół Warszawy : Studio Plus. Oddział, 2004
- Kalwarczyk Grzegorz Kościoły lewobrzeżnej Warszawy : nasze dziedzictwo. T. 2. Warszawa : Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół Warszawy : Studio Plus. Oddział, 2005
Komentarze
Prześlij komentarz