Uważny obserwator przejeżdżając przez plac Grunwaldzki zauważy oddalony nieco od głównej trasy pomnik. Jego pełna nazwa to Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej, często używa się jednak nazwy Pomnik Błękit Armii lub Pomnik Hallerczyków.
Jest on darem Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Stanach Zjednoczonych dla Narodu Polskiego. Rzeźba została zaprojektowana i odlana w Stanach Zjednoczonych. Cokół natomiast wykonano w Polsce. Autorem pomnika jest Baltazar Brukalski, natomiast samej rzeźby Andrzej Pityński.
Jest on darem Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Stanach Zjednoczonych dla Narodu Polskiego. Rzeźba została zaprojektowana i odlana w Stanach Zjednoczonych. Cokół natomiast wykonano w Polsce. Autorem pomnika jest Baltazar Brukalski, natomiast samej rzeźby Andrzej Pityński.
Rzeźba przedstawia wyłaniających się z morskich fal trzech żołnierzy. W samym środku oficer siedzi na koniu, a po jego bokach mamy dwóch piechurów, jednego ze sztandarem, a drugiego z bagnetem. Jest ona bardzo realistyczna, wykonana z niesamowitą dbałością o takie szczegóły jak choćby guziki przy mundurach. Można tu odnaleźć również wiele elementów patriotycznych i symboli narodowych umieszczonych na sztandarze, mundurach i hełmach. Ciekawostką jest, że żyły widoczne na brzuchu konia tworzą zarys polskich rzek.
Pierwsza 180 osobowa kompania polska utworzona została już w 1914 roku, po przeszkoleniu wcielono ją jako 2 kompanię do 1 Pułku Legii Cudzoziemskiej. W jej skład weszli polscy ochotnicy służący w wojsku francuskim, polscy jeńcy wojenni z armii państw centralnych, a także emigranci Francji, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii. Postawa Polaków przyniosła ich jednostce sławę i uznanie. Armia Polska we Francji nazywana też Błękitną Armią lub Armią Hallera powstała w czerwcu 1917 roku na mocy dekretu prezydenta Francji Raymonda Poincarego. Inicjatorem jej powstania był Roman Dmowski i kierowany przez niego Komitet Narodowy Polski. W lipcu 1917 roku powstały pierwsze polskie oddziały, a w styczniu 1918 roku utworzono 1 Pułk Strzelców Polskich. Oddziały składały się z Polaków z USA oraz imigrantów z Kanady i Francji, dołączyli do nich również Polacy z przebywających we Francji dywizji rosyjskich. Kadrę oficerską stanowili głównie Francuzi. Pod koniec września 1918 roku pełną polityczną kontrolę nad Armią uzyskał Komitet Narodowy Polski. Z początkiem października dowództwo nad Armią objął gen. Józef Haller. Zakończenie wojny umożliwiło łatwiejszą rekrutację kolejnych żołnierzy. Armia przyjęła wówczas również błękitny kolor mundurów. W kwietniu 1919 roku pierwsze transporty z żołnierzami znalazły się na terytorium Polski, a w maju trafiły na front polsko-rosyjski. Łącznie miedzy kwietniem, a czerwcem przetransportowano do kraju ok. 68 tys. żołnierzy. We wrześniu francuscy oficerowie zastąpieni zostali polskimi, wielu Francuzów pozostało w Wojsku Polskim aż do 1920 roku. Armia brała także udział w wojnie polsko-ukraińskiej w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. We wrześniu 1919 roku Armia została przeformowana, przemianowana i organizacyjnie znalazła się w składzie Wojska Polskiego.
Na temat Błękitnej Armii i samego gen. Józefa Hallera ukazało się sporo różnego rodzaju publikacji. Wszystkich zainteresowanych tym tematem chcielibyśmy zaprosić do lektury kilku pozycji :
Pierwsza 180 osobowa kompania polska utworzona została już w 1914 roku, po przeszkoleniu wcielono ją jako 2 kompanię do 1 Pułku Legii Cudzoziemskiej. W jej skład weszli polscy ochotnicy służący w wojsku francuskim, polscy jeńcy wojenni z armii państw centralnych, a także emigranci Francji, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii. Postawa Polaków przyniosła ich jednostce sławę i uznanie. Armia Polska we Francji nazywana też Błękitną Armią lub Armią Hallera powstała w czerwcu 1917 roku na mocy dekretu prezydenta Francji Raymonda Poincarego. Inicjatorem jej powstania był Roman Dmowski i kierowany przez niego Komitet Narodowy Polski. W lipcu 1917 roku powstały pierwsze polskie oddziały, a w styczniu 1918 roku utworzono 1 Pułk Strzelców Polskich. Oddziały składały się z Polaków z USA oraz imigrantów z Kanady i Francji, dołączyli do nich również Polacy z przebywających we Francji dywizji rosyjskich. Kadrę oficerską stanowili głównie Francuzi. Pod koniec września 1918 roku pełną polityczną kontrolę nad Armią uzyskał Komitet Narodowy Polski. Z początkiem października dowództwo nad Armią objął gen. Józef Haller. Zakończenie wojny umożliwiło łatwiejszą rekrutację kolejnych żołnierzy. Armia przyjęła wówczas również błękitny kolor mundurów. W kwietniu 1919 roku pierwsze transporty z żołnierzami znalazły się na terytorium Polski, a w maju trafiły na front polsko-rosyjski. Łącznie miedzy kwietniem, a czerwcem przetransportowano do kraju ok. 68 tys. żołnierzy. We wrześniu francuscy oficerowie zastąpieni zostali polskimi, wielu Francuzów pozostało w Wojsku Polskim aż do 1920 roku. Armia brała także udział w wojnie polsko-ukraińskiej w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. We wrześniu 1919 roku Armia została przeformowana, przemianowana i organizacyjnie znalazła się w składzie Wojska Polskiego.
Na temat Błękitnej Armii i samego gen. Józefa Hallera ukazało się sporo różnego rodzaju publikacji. Wszystkich zainteresowanych tym tematem chcielibyśmy zaprosić do lektury kilku pozycji :
- W kręgu Józefa Hallera / [Leszek Celej et al.]. Warszawa : Muzeum Niepodległości ; [Mińsk Mazowiecki] : Muzeum Ziemi Mińskiej, 2010
- Słonka Czesław Na szlakach Błękitnego Generała : w 80-lecie przybycia Błękitnej Armii z Francji do Polski (1919-1999) i zaślubin Polski z morzem (1920-2000). Gdańsk : Stowarzyszenie Miłośników "Mazurka Dąbrowskiego" : Towarzystwo Polsko-Austriackie, 2000
- Radziwiłłowicz Dariusz Błękitna armia : w 80 rocznicę utworzenia. Warszawa : "Ergos", 1997
- Wrzosek Mieczysław Związek Sokołów Polskich w Ameryce (1887-1920) : militarne przygotowania i udział w zbrojnej walce o niepodległość Polski. Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, cop. 2004
Komentarze
Prześlij komentarz