Inicjatorami jego powstania było Stowarzyszenie Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii. Zrzesza ono także Polskie Skrzydła w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Afryce Południowej, Argentynie, Brazylii i Belgii. Stowarzyszenie również poniosło całkowity koszt wzniesienia pomnika. Decyzja o budowie zapadła w czerwcu 1997 roku. Realizacja obiektu napotkała poważne przeszkody i przeciągnęła się do sześciu lat. Pomnik chcieli bowiem wybudować Polacy zamieszkali poza krajem, w takim wypadku komitet budowy musi być jednak zawiązany z osób zamieszkujących na miejscu. Członkowie Komitetu nie posiadali jednak takiej wiedzy. Wreszcie 28 czerwca 2002 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę.
Uroczyste osłonięcie nastąpiło 27 sierpnia 2003 roku z okazji III Światowego Zjazdu Lotnictwa Polskiego i w przeddzień Święta Lotnictwa. Uroczystość nastąpiła dokładnie o godzinie 19.00, nie był to fakt bez znaczenia albowiem można powiedzieć, iż z lotniczą precyzją właśnie o tej porze przypadała 59. rocznica startu ostatniego transportu ze zrzutem dla walczącej Warszawy, który wystartował z włoskiego lotniska. O wyborze lokalizacji pomnika zdecydował fakt, że to tu na Polu Mokotowskim w okresie międzywojennym znajdowało się pierwsze warszawskie lotnisko.
Autorami pomnika są ojciec i syn, Tadeusz Antoni i Marek Roger Dziewulscy. Pierwszy z nich był pilotem 315. Dywizjonu Dęblińskiego. Obliczeniami konstrukcyjnymi i aranżacją otoczenia zajęło się Biuro Projektowo-Konsultingowe "Stolica". Koncepcja pomnika nawiązuje do pomnika Lotników Polskich, który znajduje się na skraju lotniska Northolt pod Londynem.
Pomnik posiada abstrakcyjną formę wykonanych ze stali nierdzewnej trzech samolotowych smug kondensacyjnych. Mają one symbolizować powietrzną walkę myśliwców. Doskonale komponują się one z niebem i koronami drzew. Na granitowym półkolistym murze wypisane zostały nazwy polskich formacji lotniczych zarówno z wojny obronnej we wrześniu 1939 roku, a także z kampanii francuskiej w 1945 roku, Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, oraz Ludowego Lotnictwa Polskiego. Wyryto tu również godła słynnych dywizjonów lotniczych, które sformowane zostały na zachodzie. Uważny obserwator znajdzie także niezwykle znamienne motto Wolność należy do tych, którzy mają odwagę jej bronić (Perykles 431 p.n.e.). Najważniejszym elementem jest jednak zebrane w jednym miejscu ponad dwa tysiące nazwisk lotników, którzy zginęli w latach 1939-1945. Znaczący jest również sam plac, na którym usytuowany jest pomnik. Brukowana aleja symbolizuje bowiem pas startowy.
Na koniec nie pozostaje nam nic innego jak zaproponować Wam wykorzystanie ostatnich dni lata na spacer. Mamy nadzieje, że zainteresuje Was całe Pole Mokotowskie i odnajdzie tam też inne ciekawe pomniki, jak choćby opisany już przez nas Pomnik Szczęśliwego Psa.
Wszystkich, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę o tym pomniku możemy zaprosić do lektury :
- Pomnik ku czci Lotników Polskich poległych w II wojnie światowej, Pole Mokotowskie, Warszawa / [ red. nauk. Zbigniew Kumoś ; aut. cz. historycznej Izydor Koliński]. Londyn ; Warszawa : Comandor, cop. 2004
Komentarze
Prześlij komentarz