Dziś chcielibyśmy przedstawić Wam jeden z najmniej chyba znanych warszawskich cmentarzy, na którym leżą równie tajemniczy jak i sam cmentarz karaimi.
Dla wielu osób sporym zaskoczeniem może być fakt, że Cmentarz Karaimski znajduje się na Woli, przy ul. Redutowej. Swą historią sięga XIX wieku kiedy to z Krymu do Warszawy przybyli i osiedlili się tu na stałe kupcy tytoniowi. Wówczas również zakupili od Zarządu Cmentarza Prawosławnego niewielki plac przylegający do Reduty 56. Pierwszy pochówek datowany jest na rok 1890. W 1895 r. zaś pochowany został jeden z fundatorów cmentarza Saduk Osipowicz Kafeli z Kaffy, którego nagrobek zachował się do dziś. Podobnie jak drugi pochodzący z tego okresu, choć prawdopodobnie starszy, to niestety niema jednak pewności do kogo należy.
Podobno początkowo teren otoczony był wysokim, ceglanym murem, który został jednak rozebrany przez okolicznych mieszkańców podczas II wojny światowej. Zarówno kampania wrześniowa, jak i powstanie warszawskie spowodowały, że wiele nagrobków zostało zdewastowanych, zniszczeniu uległy także księgi cmentarne. Wkrótce po wojnie cmentarz został odnowiony i zyskał nowe ogrodzenie. W 1991 r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. W latach 90. teren nekropoli został powiększony i zyskał nowe ogrodzenie.
Znajduje się na nim kilkadziesiąt mogił, w tym wybitnego polskiego orientalisty, profesora UW Ananiasza Zajączkowskiego, a także ostatniego polskiego karaimskiego hazzana Rafała Abkowicza. Na uwagę zasługują znajdujące się na nagrobkach inskrypcje w języku karaimskim. Przed wojną w Polsce było kilka cmentarzy tego wyznania. Jednak po wymuszonym przesunięciu się granic terytorium Polski na zachód, w jego obrębie pozostał już tylko ten jeden warszawski cmentarz karaimski. Jest on również jednym z niewielu tego typu obiektów na świecie.
Na koniec nie pozostaje Nam chyba nic innego niż zaprosić wszystkich na spacer. Tym razem zachęcamy by przy jego okazji poznać bliżej tajemniczych nieco Karaimów.
Tych z naszych czytelników, którzy chcą poznać więcej warszawskich cmentarzy zapraszamy do lektury książek :
- Mórawski Karol Cmentarze warszawskie : przewodnik historyczny. Warszawa : Wydawnictwo Nowy Świat, 2012
- Mórawski Karol Przewodnik historyczny po cmentarzach warszawskich. Warszawa : Wydaw. PTTK, 1989
- Majewski Jerzy S., Urzykowski Tomasz Spacerownik po warszawskich cmentarzach. Warszawa : Agora, [2009]
Z kolei jeśli zainteresują Was sami Karaimi to wybór publikacji na ten temat jest wbrew pozorom dosyć duży. My chcielibyśmy zaproponować Wam niektóre z nich :
- Abkowicz Mariola Karaj jołłary = Karaimskie drogi : Karaimi w dawnej fotografii. [Wrocław] : Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich, cop. 2010
- Karaimi / pod red. Beaty Machul-Telus. Warszawa : Wydawnictwo Sejmowe, 2012
- Zajączkowski Ananiasz Zarys religii karaimskiej. Wrocław : Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich, 2006
Komentarze
Prześlij komentarz