Warszawa, 20.8.1944 - PAST-a zdobyta!
19.8 dobiegły końca przygotowania do ostatecznego szturmu na ośmiopiętrowy żelazobetonowy gmach Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej przy ul. Zielnej, zwany popularnie PAST-ą. Od pierwszych dni powstania ten punkt oporu nieprzyjaciela wiązał skutecznie znaczne siły północnego Śródmieścia i wykorzystując położenie, nękał ogniem broni maszynowej ulice Zielną, Bagno, pl. Grzybowski. Od 13.8 oddziały powstańcze udaremniły dowóz do załogi żywności, którą usiłowano dostarczać czołgami. Z początkowej załogi 7 oficerów i 157 żołnierzy zginęło 18, przy czym 5 z nich popełniło samobójstwo. Oddział posiadał jednak duży zapas amunicji i był uzbrojony w broń maszynową, dysponował też działkiem przeciwpancernym. Dotychczasowe działania, mające na celu zdobycie gmachu, kończyły się ciężkimi stratami powstańców.
Od 15.8 podejmowano kolejne próby zniszczenia tego niemieckiego punktu oporu na wyzwolonym już terenie. Odcięto w tym czasie dopływ wody, 18.8 przecięto podziemne połączenia telefoniczne. W nocy z 19 na 20.8 plutony szturmowe batalionu "Kiliński" pod dowództwem rtm. Henryka Reycewicza ("Leliwa") przy współudziale plutonu z kompanii kpt. Stefana Micha ("Kmita"), grup saperskich Okręgu Warszawskiego AK pod dowództwem kpt. Jerzego Skupieńskiego ("Jotesa") i kpt. Józefa Pszennego ("Chwacki"), minerskiej drużyny kobiecej Zofii Franio ("Doktor") z Komendy Głównej przystąpiły do ostatecznego natarcia. Wzniecając pożar w gmachu i walcząc wśród kłębów dymu o każde piętro, każdy pokój i każdy korytarz oddziały AK zmusiły nieprzyjaciela do zaniechania oporu.
Ujęto 115 jeńców, nadto 6 rannych. W walce zginęło 36 Niemców. Straty własne wyniosły 5 poległych i 10 ciężko rannych, ale wielu odniosło lekkie rany.
Zdobyto znaczne ilości broni i amunicji. O godz. 15.00 na szczycie gmachu pojawiła się biało-czerwona flaga. Gmach PAST-y już do końca powstania pozostał w polskich rękach.
Jak co roku, przychodzi w stolicy Polski ta chwila, gdy pamięcią sięgamy do sierpniowych i wrześniowych dni roku 1944. Wiele już na ten temat powiedziano i z pewnością ciągle wiele jest do opowiedzenia. Bo o tyle o ile udało się nam jako społeczeństwu spopularyzować zarówno logo Polski Walczącej, jak i inne patriotyczne symbole, w tym także odznaki poszczególnych jednostek AK, do tego stopnia, że występują już niemalże wszędzie. Od różnego rodzaju wlepek i transparentów, murali czy bluz dresowych i t-shirtów o motywach mniej lub bardziej udanych tatuaży nie wspominając.
Zrobiła się swego rodzaju moda na patriotyzm, a przynajmniej na jego deklarowanie. Niestety programy takie jak chociażby „Matura to bzdura” dobitnie obnażają, że za tą popularyzacją nie poszła rzetelna edukacja. Więc z jednej strony można by rzec, że Powstania jest w mediach i popkulturze za dużo, a z drugiej strony zdecydowanie za mało na poziomie merytorycznym.
Nie ma w naszej opinii lepszego sposobu uczczenia tych bohaterów, niezależnie od płci i wieku w jakim do walki 1.08.1944 r. ruszyli, niż dać dostęp do informacji. Stąd jak co roku przystępujemy do akcji publikacji codziennego kalendarium. W tej edycji oprzemy się o rzecz trochę starszą jeśli chodzi o datę jej publikacji, ale w naszej opinii nader ciekawą jeśli chodzi o wybór cytatów opartych na źródłach. Mowa tu o “Kronice Powstań Polskich 1794-1944” wydanej w 1994 r. nakładem wydawnictwa Kronika.
Mamy nadzieję, że te krótkie w swej formie ale bogate w treści merytoryczne wpisy pomogą nam wszystkim lepiej przeżyć te 63 dni pamięci o walczącej Warszawie i jej mieszkańcach. Co nie znaczy, że nie zachęcamy także do udziału w innych ciekawych formach upamiętniania jakie w tym okresie będą miały miejsce, a których z każdym rokiem przybywa. Zaś jeśli komuś będzie zbyt mało informacji, lub będzie czuł niedosyt tylko jednym wpisem dziennie z naszej strony, tego odsyłamy do naszych kalendariów z lat ubiegłych oraz do śledzenia naszych mediów społecznościowych. W miarę możliwości będziemy starali się podsyłać na bieżąco ciekawe propozycje, nie tylko w postaci lektury.
A teraz ruszajmy w miasto by zapalić światełka na Powstańczych mogiłach, czy pod tablicami na budynkach i skwerach, spotykajmy się na placach i po domach by śpiewać piosenki – ale przede wszystkim okażmy należyty szacunek ciągle jeszcze żyjącym bohaterom – Oni ciągle są wśród Nas! Cześć im i chwała!
Komentarze
Prześlij komentarz